آواز ایرانی:

  از آنجا که موسیقی ما آمیخته با شعرهای وزن دار عروضی است و شعر جزء جدا نشدنی آن است باید شعر مناسب هر گوشه بر روی آن گذاشته شود و با تکنیک های خاص حنجره اجرا گردد و ساز با نواختن آن گوشه خواننده را همراهی کند.


موسیقی ما آنقدر با کلام آمیخته است که حتی بعضی از استادان این مساله را علت عدم پیشرفت موسیقی بدون کلام می دانند. کامل ترین ساز حنجره است و آن ساخته ی وجود بی نقص خداوندی است.اصولا در موسیقی آوازی،هدف و رسالت خواننده رساندن پیام شاعر است از زبان خودش و بنابراین انتخاب گوشه مناسب هر شعر و تکیه ها و  تاکیدهای مناسب در بیان شعر و استفاده از تحریر های به جا هنگام خواندن از ضروریات است.علم پیوند شعر و موسیقی در موسیقی ایرانی بحثی تخصصی و طولانی است که در این مجال نمی گنجد و درمورد تکمیل نمودن شعر و موسیقی یکدیگر را همین شعر امیر خسرو دهلوی بس که میگوید:

گر کند مطرب بسی هان هان و هون هون اندر سرود

چون سخن نبود همه بی معنی و ابتر بود

نای زن را بین که صوتی دارد و گفتار نی

                                      لا جرم در قول محتاج کس دیگر بود

در آواز ایرانی مکتب های مختلفی وجود دارد از جمله مکتب تهران و مکتب اصفهان و به روایت بعضی مکتب تبریز.

از مشخصه های اصلی مکتب اصفهان نحوه ی ادای شعر توسط خواننده است که خوانندگان این مکتب، شعر را بسیار واضح و با هدف القای مفهوم آن ادا می کردند،یعنی شعر بر ملودی ارجحیت دارد.استاد ادیب خوانساری،سید رحیم و شاگردانشان و ... پیرو این مکتب بودند.مشخصه ی اصلی مکتب تهران تاثیر پذیری فراوان آن از ردیف های سازی است و از خوانندگان این مکتب می توان به دماوندی،دوامی و ...اشاره کرد.

در زیر به برخی از ردیف دانان و آوازخوانان بزرگ اشاره می کنیم:

اقبال آذر-بنان-تاج اصفهانی-طاهرزاده- دوامی-ادیب خوانساری-رضا قلی میرزا ظلی-رضوی سروستانی-محمودی خوانساری-قمرالملوک وزیری-محمود کریمی و ...

و استادانی که امروز در بین ما هستند:

محمدرضا شجریان-شهرام ناظری-حاتم عسکری فراهانی-نصرالله ناصح پور-هنگامه اخوان،فاطمه واعظی(با نام هنری پریسا)،رامبد صُدیف و... میباشند.

آموزش آواز نیز همچون ساز از طریق ردیف های آوازی انجام می شود که تفاوت چندانی با ردیف سازی ندارد.

به یاری پروردگار در پست های بعدی مطالبی تکمیلی آواز و مطالبی درباره تصنیف خوانی را در وبلاگ قرار خواهم داد.

مطالب مرتبط:

مختصری درباره موسیقی ایرانی 5