اولین قدم تقطیع،نوشتن آن به املای عروضی است که در پست های قبلی خدمت شما توضیح دادم.برای املای عروضی باید بتوانیم شعر را درست بخوانیم چرا که در املای عروضی،آنچه را که می خوانیم می نویسیم.مصراع زیر را در نظر بگیرید:

خوش آمد گل وز آن خوشر نباشد

s^d/baa/na/tar/xos^/zan/va/gol/mad/S^aa/xo

نکات املای بالا:

اول اینکه مثل رسمالخط فارسی از راست به چپ می نویسیم

صداهایی مانند"چ" و "ش" را به صورت"C^"و"S^"می نویسیم.

خوش آمد گل را در هنگام خواندن،به صورت جدا نمی خوانیم بلکه می گوییم:خو.شامد و لذا همین گونه هم املای عروضی آن را می نویسیم.همین طور است دو کلمه ی وز آن که می گوییم:و.زان

حال نگاه می کنیم هر هجایی دو حرفی بود،کوتاه است و هر هجایی که سه حرفی بود بلند است.برای هجاهای کوتاه و بلند علامتی در نظر می گیریم:

علامت هجای کوتاه:U 

علامت هجای بلند:  -

علامت گذاری شعر بالا می شود:

U- - - U- - -U- -

ارکان عروضی از قبیل فعولن،مفاعیلن و ...دارای جدولی است که در ادامه آورده می شود و ما با تطبیق علامت گذاری بالا با آن جدول،فرمول وزن شعر را پیدا می کنیم.به این کار رکن بندی می گویند.قرار دادن خانواده ی(ف،ع،ل) برای فرمولهای وزن کاملا دلخواه و قراردادی است چنانکه در موسیقی از ت،ن،تن و نن استفاده می کنند که در جای خود توضیح داده خواهد شد.

نکات جدول:

1-از ارکان ذکر شده در جدول"فَع" و "فَعَل"،فقط در پایان مصراع می آیند.

2-ارکانی که به هجای کوتاه ختم شده اند هیچ گاه در پایان مصراع قرار نمی گیرند.

3-بقیه ارکان در همه جای مصراع می توانند قرار گیرند.

4-اغلب اوزان بر اساس پایه های سه هجایی و چهلرهجایی هستند.

تبصره:تقطیع عروضی همیشه به سادگی مثال گفته شده نیست!معمولا در تقطیع اشعار به مشکلاتی بر می خوریم که البته همه ی این دشواریها دارای نکات خاص خود است.این نکات را به یاری پروردگار در قالب قوانین تقطیع در پست های بعدی عروض در شعر فارسی خواهم آورد.

مبحث بعدی "وزن در شعر" است که  ان شاءالله در فرصت بعدی پی خواهم گرفت و با نوشتن وزن های کثیرالاستعمال شکرین میوه نبات دیوان حضرت حافظ(علیه الرحمه) به تمرین نکات گفته شده می پردازیم.

بگیر این شاخه های گل،به رسم ارمغان از من